Thủ tướng đề nghị ngành giáo dục làm rõ nguyên nhân yếu kém

Trong đánh giá 10 năm qua, ngành giáo dục có nhiều tiến bộ nhưng chưa trở thành quốc sách hàng đầu. Đề nghị, ngành giáo dục phân tích nguyên nhân yếu kém. Theo đó, phải rà soát, ban hành lại khung pháp lý để hoàn thiện quản lý.

Chất lượng giáo dục ĐH, CĐ: Chưa có câu trả lời!

Theo tổng kết của Bộ GD-ĐT, sau 22 năm đổi mới, hệ thống giáo dục đại học có những thay đổi lớn về quy mô, năm 1987 cả nước có 101 trường ĐH, CĐ (63 trường ĐH, 38 trường CĐ) đến năm 2009 có tới 376 trường (ĐH 150 trường, CĐ 226 trường). Tổng số sinh viên tăng từ hơn 133 nghìn lên đến trên 1,7 triệu; số giảng viên tăng từ hơn 20.000 lên đến hơn 61.000. Trong khi đó, phương pháp quản lý của Bộ đối với các trường về cơ bản không thay đổi, còn quản lý tập trung, chưa phân cấp đáng kể cho chính quyền các tỉnh, chưa có quy chế phối hợp với các bộ, ngành. Tuy nhiên, dự kiến 5 năm tới, quy mô đào tạo, số lượng trường ĐH,CĐ sẽ tiếp tục tăng.

Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận, thừa nhận rằng chất lượng giáo dục ĐH, CĐ còn nhiều yếu kém, quy mô phát triển chưa đáp ứng được nhu cầu học tập của nhân dân như hệ thống giáo dục đại học phát triển nhanh về mạng lưới, quy mô, nhưng phương pháp quản lý, cơ chế quản lý chưa theo kịp; công tác quản lý ở một số trường còn lỏng lẻo, bộc lộ yếu kém dẫn dến tình trạng gian lận, tiêu cực trong các họat động giảng dạy, học tập, thi, kiểm tra và đánh giá vẫn còn tồn tại; chất lượng đào tạo nguồn nhân lực còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp CNH - HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế. Việc đánh giá luận văn, luận án vẫn còn tình trạng nể nang, xuê xoa, chưa thực sự nghiêm túc trong học tập và thi cử… Giảng viên cơ hữu thì thiếu về số lượng, yếu về chất lượng. Năng lực quản lý của Ban giám hiệu một số trường ĐH, CĐ trong đó có vai trò và trách nhiệm của Hiệu trưởng còn yếu, bộc lộ nhiều hạn chế.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân cho biết, hiện nay ai chịu trách nhiệm về chất lượng giáo dục đại học, vẫn chưa có ai trả lời chính xác được câu hỏi này.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực của ngành Giáo dục nói chung và đội ngũ giảng viên ĐH, CĐ nói riêng. Thủ tướng nhấn mạnh: “Ngành Giáo dục cần tiếp tục phát huy và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Theo đó, ngành phải làm tốt và có kết quả cụ thể theo từng năm học, nâng cao và bổ sung kịp thời đội ngũ giáo viên, giảng viên cho đất nước”.

Tuy nhiên, Thủ tướng cho biết quản lý nhà nước trong giáo dục còn nhiều điều bất cập, cơ chế chính sách chưa huy động được hết nguồn lực, tài năng, trí tuệ của đất nước, của dân tộc để phát triển đào tạo, chưa tranh thủ mạnh mẽ nguồn lực từ bên ngoài để phát triển đào tạo. Trong đánh giá 10 năm qua giáo dục có nhiều tiến bộ nhưng chưa trở thành quốc sách hàng đầu. Do đó phải tiếp tục tập trung vào để đổi mới cơ chế quản lý. Đây cũng là chủ đề của năm học. Đề nghị, ngành giáo dục phân tích yếu kém ở chỗ nào. Phải rà soát, ban hành lại khung pháp lý để hoàn thiện quản lý.

Thủ tướng yêu cầu trong năm 2009-2010, ngành Giáo dục cần tập trung nâng cao chất lượng quản lý, đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục, tranh thủ mạnh mẽ mọi nguồn lực của toàn xã hội để thúc đẩy sự phát triển cho toàn ngành. Với những yếu kém cần làm rõ ai chịu trách nhiệm, ai quản lý. Không vì một số hiện tượng, một số sai phạm mà phải rút tất cả về Bộ. Ngay cả những việc Bộ làm cũng phải công khai minh bạch, ví như phân bổ ngân sách cho các trường, quy chế bảo vệ Tiến sĩ, Thạc sĩ...

Về vấn đề tự chủ của các trường, Thủ tướng cho biết, trước hết là quyết định về con người, tài chính, giáo trình, phương pháp, cấp bằng. Nhưng tự chủ cũng phải theo khuôn khổ quy định của pháp luật. Trong đó tự chủ tài chính là quan trọng. Ngân sách Nhà nước chi cho giáo dục hiện nay là 20%, Chính phủ sẽ tính toán tăng thêm nguồn ngân sách chi cho giáo dục trong thời gian tới.